Klimatyzacja do mieszkań w zabytkowych budynkach – jakie rozwiązania są dostępne?

Zabytkowe budynki urzekają swoim unikalnym charakterem i architektonicznymi detalami, stanowiącymi świadectwo minionych epok. Jednak współcześni mieszkańcy tego typu historycznych  nieruchomości stają przed wyzwaniem zapewnienia w nich komfortu termicznego w czasie upalnych miesięcy. Nie mogą bowiem i nie chcą naruszać historycznej estetyki i integralności budynku. Niewątpliwie więc klimatyzacja w budynku zabytkowym wymaga przemyślanego działania, a w szczególności znajomości przepisów prawa i zastosowania odpowiednich technologii. Jakie rozwiązania są dostępne i na co zwrócić uwagę, aby połączyć nowoczesność z poszanowaniem dla dziedzictwa? Wyjaśniamy.

Czy potrzebne jest pozwolenie na montaż klimatyzacji w budynku zabytkowym?

Planując instalację klimatyzacji w zabytkowych budynkach trzeba mieć na uwadze, że wiele z nich znajduje się pod ochroną konserwatorską, co zaś oznacza, że wszelkie prace ingerujące w strukturę budynku, w tym również instalacja klimatyzacji, mogą wymagać uzyskania zgody właściwego konserwatora zabytków. Jeśli nie uzyskamy takiego pozwolenia i przeprowadzimy mimo to prace, to efektem może być nałożenie na nas kar finansowym, jak również nierzadko nakaz przywrócenia budynku do stanu pierwotnego. Zatem w praktyce należy jeszcze przed rozpoczęciem prac, na etapie ich planowania, skontaktować się z konserwatorem zabytków i dowiedzieć się, jakie konkretnie są lokalne wymagania jeśli chodzi o udogodnienie takie, jak klimatyzacja w kamienicy. Każdy projekt takiej instalacji musi być bowiem zgodny z wytycznymi konserwatorskimi, a tego mogą obejmować np. ograniczenia dotyczące widocznych elementów systemu, takich jak jednostki zewnętrzne.

Jakie rozwiązania klimatyzacyjne mogą być odpowiednie przy budynkach zabytkowych?

Na szczęście dla inwestorów, którzy mieszkając w historycznym budynku chcieliby również cieszyć się komfortem cieplnym przez cały rok, branża klimatyzacyjna w oparciu o nowoczesne technologie oferuje szereg innowacyjnych rozwiązań jeśli chodzi o chłodzenie mieszkań w zabytkowych budynkach, które minimalizują ingerencję w ich strukturę i wygląd zewnętrzny. Można zamontować standardowy system typu split bądź multisplit, jednak stosując dodatkowe zabiegi. W przypadku pierwszego wariantu, widoczną, zewnętrzną część systemu można ukryć, montując ją np. na dziedzińcach, w miejscach niewidocznych z zewnątrz, albo zamaskować za pomocą specjalnych osłon. Można również zastosować rozwiązanie multisplit, montując kilka jednostek wewnętrznych, podpiętych do jednej, ukrytej jednostki zewnętrznej, aby zminimalizować ingerencję w wygląd fasady budynku.

Alternatywą dla tych rozwiązań może też być montaż klimatyzacji w kamienicy, z wykorzystaniem rozwiązań kanałowych, które pozwalają na dyskretne rozprowadzenie powietrza poprzez kanały umieszczone w przestrzeniach międzystropowych lub za specjalnymi osłonami. Jest to szczególnie korzystne w przypadku budynków o wysokich sufitach, gdzie można zastosować podwieszane konstrukcje.

Jeśli jednak konserwator zabytków nie wyrazi zgody na żadną z powyższych opcji montażu klimatyzacji, to wówczas jedynym możliwym do zastosowania rozwiązaniem będzie klimatyzator przenośny. Taki typ urządzenia nie wymaga bowiem skomplikowanego montażu, nie posiada jednostki zewnętrznej, zatem nie zaburza estetyki zabytkowego budynku. Warto jednak mieć na uwadze, że efektywność takiego rozwiązania może być nieco niższa niż systemów stacjonarnych.

Na co zwrócić uwagę przy montażu klimatyzacji w zabytkowych budynkach?

Planując montaż klimatyzacji w obiektach zabytkowych, należy kierować się kilkoma kluczowymi zasadami, wśród których pierwsza to uzyskanie pozwolenia konserwatora. Poza tym należy zminimalizować widoczność instalacji – wszystkie jej elementy powinny być jak najmniej widoczne, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku. Warto tu więc zastosować systemy kanałowe, wykorzystać maskownice, jak również kolory harmonizujące z otoczeniem. Jeśli ma być zamontowana klimatyzacja w starej kamienicy, tonależy także pamiętać o tym, aby nie uszkodzić historycznych elementów elewacji i wnętrza budynku – sztukaterii, zabytkowych belek z drewna czy unikalnych zdobień. Co więcej, instalacja chłodząca powinna być wykonana z materiałów najwyższej jakości, które nie będą wywierały negatywnego wpływu na trwałość budynku. Jeśli nadal będziemy mieć wątpliwości co do wyboru typu klimatyzacji i jej prawidłowego montażu bez szkody fizycznej, jak i estetycznej dla zabytkowego budynku, warto skonsultować się z ekspertami, w szczególności zaś architektem specjalizującym się w pracy z budynkami zabytkowymi, czy też firmą instalacyjną posiadającą doświadczenie w pracy w tego typu obiektach. Oczywiście, jak w przypadku montażu klimatyzacji w innego typu budynkach, również jej montaż w zabytkowym wnętrzu powinien opierać się o wybór urządzeń o możliwie wysokiej efektywności energetycznej, co pozwoli zmniejszyć koszty jej eksploatacji, a także ograniczy wpływ na środowisko.

Zatem nie musimy od razu rezygnować ze swojego komfortu cieplnego, porzucając pomysł montażu klimatyzacji w budynku zabytkowym. Owszem, może to być proces nieco bardziej skomplikowany i wymagający niż w przypadku montażu standardowego, jednak współczesna technologia oferuje szereg rozwiązań, które pozwalają połączyć nowoczesność z poszanowaniem historycznego charakteru. Kluczowym elementem procesu jest niewątpliwie ścisła współpraca z konserwatorem zabytków, jak i zastosowanie odpowiednich technologii oraz dbałość o architektoniczne detale. 

Klimatyzacja do ogrzewania mieszkania może stanowić samodzielne źródło ciepła w okresach przejściowych lub w łagodniejszych klimatach. Jednak w przypadku długotrwałych i surowych zim warto traktować go jako uzupełnienie istniejącego systemu grzewczego. Połączenie klimatyzatora z innymi źródłami ciepła, takimi jak piec na pellet czy gazowy system grzewczy, pozwala jednocześnie zoptymalizować koszty oraz komfort cieplny.