Pompy ciepła w starym budynku — jakie przeszkody i jak je pokonać

Pompy ciepła jako nowoczesne źródła ogrzewania i ciepłej wody, kojarzone są głównie z nowym budownictwem, gdzie od początku projektuje się instalację pod kątem energooszczędności. Coraz częściej jednak również właściciele starszych domów decydują się na to rozwiązanie, starając się obniżyć koszty ogrzewania i uniezależnić się od paliw kopalnych. Czy montaż pompy ciepła w budynku sprzed kilku czy nawet kilkudziesięciu lat jest możliwy? Tak, jednak wiąże się z pewnymi wyzwaniami. Jakie to przeszkody i jak je pokonać? Wyjaśniamy.

Jak izolacja termiczna budynku wpływa na wydajność pomp ciepła?

Starsze domy mają najczęściej słabszą izolację. Ich ściany są cienkie, okna niezbyt szczelne, a dach nierzadko także bez ocieplenia. To wszystko powoduje, że pompa ciepła musi pracować z dużą mocą, a to z kolei obniża jej efektywność i podnosi koszty eksploatacji. W jaki sposób można się z tym problemem uporać? Otóż podstawową kwestią jest termomodernizacja, czyli ocieplenie ścian, stropów i dachu, jak również wymiana okien i drzwi, a także przeprowadzenie audytu energetycznego. Dzięki takiemu audytowi dowiemy się bowiem, jakie straty ciepła występują w budynku i w jakiej kolejności je eliminować.

Czy pompę ciepła można podłączyć do istniejącej instalacji grzewczej?

Zanim zdecydujemy się na instalację pompy ciepła, musimy mieć również na uwadze to, że w domach zbudowanych wiele lat temu zazwyczaj funkcjonują grzejniki wysokotemperaturowe, które są przystosowane do pracy z kotłem węglowym lub gazowym. Pompa ciepła z kolei najlepiej działa w systemie niskotemperaturowym, czyli np. z ogrzewaniem podłogowym. Nie jest to oczywiście sytuacja bez wyjścia, jednak należy się tu liczyć z koniecznością większych zmian. Przede wszystkim można wymienić instalację grzewczą na podłogówkę lub zmodernizować grzejniki stosując modele niskotemperaturowe o większej powierzchni. W takim przypadku dobrym rozwiązaniem może być też zastosowanie systemu hybrydowego, czyli połączenia pompy ciepła z innym źródłem, jak np. kocioł gazowy, co będzie stanowiło wsparcie dla pompy w największe mrozy.

Jak rozwiązać kwestię źródła ciepła i przestrzeni technicznej dla systemu?

Pompa ciepła wymaga odpowiedniego miejsca montażu. Dotyczy to zarówno jednostki zewnętrznej, jak i wewnętrznej. Dodatkowo, w przypadku gruntowych pomp ciepła potrzebne są odwierty lub duża działka, co w przypadku starszych budynków może być ograniczeniem. Tu rozwiązaniem może być właściwy dobór typu pompy ciepła. Zamiast np. pompy gruntowej, która owszem jest wysoce efektywna, ale jednak wymaga miejsca i wykonania odwiertów, można zamontować popularną i prostą w montażu pompę powietrzną.

Co jeszcze może stanowić problem przy montażu pompy ciepła w starym domu?

Problemem może okazać się hałas, ponieważ jednostki zewnętrzne pomp powietrznych mogą go dużo generować. Takie urządzenie może też wpływać na wygląd otoczenia, co w gęstej zabudowie może być uciążliwe. W pierwszej kolejności warto postawić na dobór urządzenia o możliwie niskiej emisji hałasu, jak również dodatkowo zamontować osłony akustyczne i estetyczne zabudowy. Jeśli jest taka możliwość techniczna, to warto wybrać przemyślane pod kątem uciążliwości czy zaburzenia estetyki miejsce, w którym stanie jednostka zewnętrzna.

I jeszcze jedna niezwykle istotna kwestia – zasilanie elektryczne pompy. Wymaga ona stabilnego źródła energii elektrycznej, a starsze budynki mogą mieć niewystarczającą pod tym względem instalację. Rozwiązaniem jest tu modernizacja istniejącej instalacji, co często wymaga też wymiany przyłącza, jak również wsparcie pompy ciepła instalacją fotowoltaiczną, co pozwala dodatkowo obniżyć rachunki, jak również zwiększyć opłacalność całego systemu.

Jak uporać się z kosztami inwestycji w pompę ciepła w starym domu?

Niewątpliwie, adaptacja pompy ciepła do starego budynku to często większy wydatek niż w nowym domu, głównie ze względu na konieczność modernizacji istniejącej instalacji i poprawy izolacji. Jak można zmniejszyć obciążenie naszego budżetu wydatkami na pompę? Otóż można skorzystać z dotacji czy programów wsparcia, takich jak Czyste Powietrze, a także z dopłat, które oferują niektóre samorządy. Inwestycję można również rozłożyć na etapy. Najpierw przeprowadzić termomodernizację, a w późniejszym okresie montaż pompy. I jeszcze jedna ważna kwestia – warto wybrać pompę ciepła dopasowaną do rzeczywistych potrzeb budynku, a nie przewymiarowaną.

Montaż pompy ciepła w starym budynku jest niewątpliwie wyzwaniem, jednak przy odpowiednim przygotowaniu może przynieść wymierne korzyści. Kluczowa jest tu jednak termomodernizacja, a także dostosowanie instalacji grzewczej oraz właściwy dobór typu pompy. Dzięki temu nawet kilkudziesięcioletni dom może stać się nowoczesny, energooszczędny i przyjazny środowisku.